Είναι δυνατή η ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης;

Σύνταξη-Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης

Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη (AI) να διατηρηθεί υπό έλεγχο; Ο Jimmy Wales, ιδρυτής της Wikipedia, δεν το πιστεύει. «Σε πολλές περιπτώσεις, οι πολιτικοί και οι βοηθοί τους έχουν ανεπαρκή κατανόηση του τρόπου λειτουργίας του Διαδικτύου και του τι μπορεί να επιτευχθεί», λέει ο ίδιος, ο οποίος έχει αφιερώσει πολλές ώρες εξηγώντας τόσο την τεχνολογία όσο και τον ρόλο της στην ελευθερία του λόγου σε πολιτικούς σε όλο τον κόσμο. «Το πρόβλημα με την προσπάθεια ρύθμισης της AI από ένα φορέα οπως τα Ηνωμένα Έθνη είναι σαν να προτείνουμε στον ΟΗΕ να ρυθμίσει το Photoshop (εφαρμογή επεξεργασίας εικόνας). Θα ήταν άσκοπο.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Η συζήτηση για το εάν η τεχνητή νοημοσύνη πρέπει να ρυθμιστεί και σε ποιο βαθμό, εντάθηκε αυτό το καλοκαίρι, όταν ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Antonio Guterres συγκάλεσε την πρώτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για να συζητήσει συγκεκριμένα τους πιθανούς κινδύνους της. Μιλώντας για τα πάντα, από επιθέσεις στον κυβερνοχώρο με τεχνητή νοημοσύνη, έως τον κίνδυνο δυσλειτουργίας της, και την δυνατότητα της για διασπορά παραπληροφόρησης καθώς και την αλληλεπίδραση μεταξύ τεχνητής νοημοσύνης και πυρηνικών όπλων, ο Guterres είπε: «Χωρίς δράση για την αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων, εγκαταλείπουμε τις ευθύνες μας απέναντι στις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές».

Ο Γεν. Γραμματέας του ΟΗΕ προχώρησε έκτοτε στη σύσταση μιας επιτροπής με σκοπό να διερευνήσει ποια παγκόσμια ρύθμιση μπορεί να χρειαστεί. Ονομάζεται Συμβουλευτικό Σώμα Υψηλού Επιπέδου για την Τεχνητή Νοημοσύνη, και θα περιλαμβάνει «σημερινούς και πρώην κυβερνητικούς εμπειρογνώμονες, καθώς και εμπειρογνώμονες από τη βιομηχανία, την κοινωνία των πολιτών και την ακαδημαϊκη κοινότητα».

Αναμένεται να δημοσιεύσει τα αρχικά της πορίσματα πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους. Εν τω μεταξύ, την περασμένη εβδομάδα CEO τεχνολογικών γιγάντων των ΗΠΑ, όπως ο Elon Musk και ο Mark Zuckerberg, συναντήθηκαν με αμερικανούς νομοθέτες στην Ουάσιγκτον για να συζητήσουν την τεχνητή νοημοσύνη και πιθανούς μελλοντικούς κανόνες ρύθμισής της.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Ωστόσο, ορισμένοι γνώστες της τεχνητής νοημοσύνης είναι δύσπιστοι για το κατα πόσο η παγκόσμια ρύθμιση μπορεί να είναι επιτυχής – ή ακόμη και εφικτή. Ένα τέτοιο άτομο είναι ο Pierre Haren, ο οποίος ερευνά την τεχνητή νοημοσύνη για 45 χρόνια.

Η εμπειρία του περιλαμβάνει επτά χρόνια στον κολοσσό υπολογιστών IBM, όπου ηγήθηκε της ομάδας που εγκατέστησε την τεχνολογία υπερυπολογιστών Watson για πελάτες της εταιρείας. Η εφαρμογή έκανε το ντεμπούτο της το 2010. Το Watson μπορούσε να απαντήσει στις ερωτήσεις ενός χρήστη και ήταν ένας από τους πρωτοπόρους της AI.

Παρά το πλούσιο βιογραφικο του, ο Haren δήλωσε «έκπληκτος» από την εμφάνιση και τις δυνατότητες του ChatGPT και άλλων λεγόμενων προγραμμάτων «παραγωγικής – δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης» τον περασμένο χρόνο. Η Generative AI, όπως είναι πλέον γνωστή μπορεί να δημιουργήσει γρήγορα νέο περιεχόμενο, είτε πρόκειται για λέξεις, εικόνες, μουσική ή βίντεο. Μπορεί επίσης να πάρει μια ιδέα από ένα παράδειγμα και να την εφαρμόσει σε μια εντελώς διαφορετική κατάσταση. Ο Haren λέει ότι μια τέτοια ικανότητα μοιάζει με αυτην του ανθρώπου. «Αυτό το πράγμα δεν μοιάζει με έναν παπαγάλο, που επαναλαμβάνει ό,τι του λέμε», λέει. «Κάνει αναλογίες υψηλού επιπέδου».

Πώς μπορούμε λοιπόν να δημιουργήσουμε ένα σύνολο κανόνων για να σταματήσουμε αυτή την τεχνητή νοημοσύνη από το να βγει εκτός ελέγχου; Δεν μπορούμε, λέει ο Haren, επειδή ορισμένες χώρες δεν θα υπογράψουν αυτους τους κανονες ποτέ. «Ζούμε σε έναν κόσμο με μη συνεργάσιμα έθνη όπως η Βόρεια Κορέα και το Ιράν», λέει. «Δεν θα αναγνωρίσουν κανονισμούς γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη. Η εφαρμογή των κανονισμών από μη συνεργάσιμες χώρες είναι όνειρο απατηλό! Μπορείτε να φανταστείτε το Ιράν να ενδιαφέρεται για τους κανονισμούς της τεχνητής νοημοσύνης»;

Ο φυσικός Reinhard Scholl είναι ο ιδρυτής του προγράμματος του ΟΗΕ «AI For Good». Αυτό το πρόγραμμα στοχεύει στην εύρεση και εφαρμογή πρακτικών λύσεων τεχνητής νοημοσύνης που θα βοηθήσουν στην επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ. Αυτές περιλαμβάνουν τα πάντα, από τον τερματισμό της φτώχειας, την εξάλειψη της πείνας και την παροχή πρόσβασης σε όλους σε καθαρό νερό. Το AI for Good ξεκίνησε τη ζωή του το 2017 ως ετήσια εκδήλωση και έχει αναπτυχθεί σε ένα τακτικό πρόγραμμα διαδικτυακών σεμιναρίων που αφορούν κάθε πτυχή της τεχνητής νοημοσύνης.

Με περισσότερους από 20.000 συνδρομητές το AI for Good έχει προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά η όρεξη για θετική τεχνητή νοημοσύνη δεν σημαίνει ότι ο Scholl είναι αισιόδοξος. «Πρέπει να ρυθμιστεί η τεχνητή νοημοσύνη; Δεν το συζητώ!, ναι!» δηλώνει, συγκρίνοντας την κατάσταση με το πώς οι κατασκευαστές αυτοκινήτων ή παιχνιδιών έπρεπε να συμμορφωθούν με τους κανονισμούς ασφαλείας.

Η μεγάλη του ανησυχία είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη δυνητικά διευκολύνει τους κακούς «παίκτες» να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία ως εφαλτήριο για να αποκτήσουν επικίνδυνες ικανότητες. «Ένας φυσικός ξέρει πώς να κατασκευάζει μια πυρηνική βόμβα στη θεωρία, αλλά το να το κάνει στην πράξη θα ήταν πολύ δύσκολο», λέει. «Όμως αν κάποιος χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για να σχεδιάσει ένα βιολογικό όπλο, δεν χρειάζεται να γνωρίζει τόσα πολλά. Και αν είναι τόσο εύκολο για τους ανθρώπους να κάνουν μεγάλη ζημιά χρησιμοποιώντας την τεχνητή νοημοσύνη, τότε κάποιος θα το κάνει», προσθέτει.

Ποια μορφή πρέπει να έχει ένας μελλοντικός ρυθμιστικός φορέας του ΟΗΕ για την τεχνητή νοημοσύνη; Μια πρόταση είναι να αντικατοπτρίζει τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), ο οποίος ρυθμίζει τα παγκόσμια αεροπορικά ταξίδια και την ασφάλειά τους. Έχει 193 κράτη μέλη.
Ο Robert Opp είναι ειδικός της τεχνητής νοημοσύνης που υποστηρίζει τη δημιουργία ενός σώματος παρόμοιου με τον ICAO. Ο Opp είναι επικεφαλής ψηφιακός υπεύθυνος για το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα του ΟΗΕ. Ο οργανισμός έχει ως αποστολή να βοηθά τις χώρες να βαδίσουν στο δρομο της οικονομικής ανάπτυξης και να τερματίσουν τη φτώχεια. Η δουλειά του είναι να προσπαθεί να βρει τρόπους ώστε να καταστήσει την τεχνολογία πιο αποτελεσματική στην επίτευξη των στόχων του οργανισμού.

Αυτό περιλαμβάνει τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης για τον γρήγορο έλεγχο δορυφορικών εικόνων γεωργικών εκτάσεων σε φτωχές περιοχές. Ο Opp λέει ότι δεν θέλει με κανένα τρόπο να εμποδίσει αυτό το είδος ικανότητας ή να περιορίσει τις δυνατότητες της generative τεχνητής νοημοσύνης να βοηθήσει τους φτωχούς να δημιουργήσουν μια επιχείρηση.
Όμως αποδέχεται επίσης το πιθανό μειονέκτημα της τεχνητής νοημοσύνης. «Υπάρχει μια αίσθηση επείγουσας ανάγκης για τον προσδιορισμό της διακυβέρνησης της τεχνητής νοημοσύνης», λέει.

Επείγον ή όχι, ο Wales της Wikipedia πιστεύει ότι ο ΟΗΕ είναι σε εντελώς λάθος δρόμο.
Πιστεύει ότι οι διεθνείς φορείς κάνουν μεγάλο λάθος υπερεκτιμώντας τον ρόλο τεχνολογικών κολοσσών όπως η Google στη χιονοστιβάδα προϊόντων τεχνητής νοημοσύνης. Προσθέτει επίσης ότι καμία καλή πρόθεση δεν μπορεί να εμποδίσει μεμονωμένους προγραμματιστές λογισμικού και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης από αυτούς.

Αναφέρει ότι πέρα ​​από τα όρια των τεχνολογικών κολοσσών, αμέτρητοι προγραμματιστές χρησιμοποιούν ελεύθερα διαθέσιμο λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης, όπου ο βασικός κώδικας είναι διαθέσιμος στο διαδίκτυο. «Υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες μεμονωμένοι προγραμματιστές που δημιουργουν πάνω σε αυτές τις καινοτομίες. Η ρύθμιση τους δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ», καταλήγει.

Πηγή: BBC News