WSJ: Ο Ερντογάν στέλνει στο… εδώλιο τον δήμαρχο Νέας Υόρκης – Το «σκάνδαλο» με το Σπίτι της Τουρκίας

Παρασκηνιακές κινήσεις της Άγκυρας για να λειτουργήσει το εμβληματικό Σπίτι της Τουρκίας στη Νέα Υόρκη, με την εμπλοκή και του δημάρχου της μεγαλούπολης ο οποίος πλέον κατηγορείται για διαφθορά, αποκαλύπτει σε εκτενέστατο δημοσίευμά της η Wall Street Journal.

Οι αμερικανικές αρχές έχουν στείλει στη δικαιοσύνη το δήμαρχο Έρικ Άνταμς κατηγορώντας τον μεταξύ άλλων ότι ο ίδιος παρενέβη για να πάρει το κτίριο έγκριση λειτουργίας από την Πυροσβεστική της Νέας Υόρκης χωρίς να πληροί όλους τους απαραίτητους κανονισμούς. Επίσης ο δήμαρχος κατηγορείται και για τη λήψη δώρων από αξιωματούχους της Τουρκίας.

Το Σπίτι της Τουρκίας, ένας πύργος 35 ορόφων στη Νέα Υόρκη, έχει κοστίσει 300 εκατ. δολάρια και έχει σαν σκοπό να αποτελέσει το σύμβολο της παγκόσμιας επιρροής της χώρας. Τώρα βρίσκεται για άλλους λόγους στην επικαιρότητα, αφού ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης Έρικ Άνταμς οδεύει ενώπιον δικαστηρίου με μεγάλη πιθανότητα να χάσει τη θέση του.

Η τουρκική κυβέρνηση ήταν ήδη χρόνια πίσω στο χρονοδιάγραμμα για την ανέγερση του πύργου των 35 ορόφων στο Μανχάταν όταν παρουσιάστηκε ένα απροσδόκητο για αυτούς εμπόδιο: Η Πυροσβεστική Υπηρεσία της Νέας Υόρκης (FDNY). Τούρκοι αξιωματούχοι έμαθαν το 2018 ότι οι απαιτήσεις της πυροσβεστικής είχαν αλλάξει και ότι θα έπρεπε να προσαρμόσουν τα σχέδια κατασκευής, κάτι που θα τους κόστιζε περισσότερο χρόνο και περισσότερα χρήματα.

«Πιθανότατα οι άνθρωποι του [τουρκικού] υπουργείου είναι έκπληκτοι που δεν μπορεί κανείς απλά να δώσετε στα παιδιά του FDNY μερικές λίρες και να εξαλειφθεί αυτό το πρόβλημα», ήταν το μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έστειλε ένας από τους επικεφαλής του έργου, ο Phillip Infelise, σε συνάδελφο. Το μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου εμφανίστηκε σε αγωγή που κατέθεσε η Τουρκία το 2021 κατά του αρχιτέκτονα του πύργου, όπως αναφέρει το δημοσίευμα της WSJ.

Άλλοι κανόνες

Αλλά οι κανόνες στην Τουρκία δεν είναι οι ίδιοι με αυτούς στην Αμερική, εξήγησε ο Infelise, σύμφωνα με δικαστική κατάθεση που έδωσε πέρυσι. «Και έπρεπε να τους ενημερώσουμε ότι δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο γίνονται οι δουλειές στη Νέα Υόρκη εξ όσων γνωρίζουμε», είπε.

Τα πράγματα όμως δεν ήταν ακριβώς έτσι, συνεχίζει η WSJ. Οι ομοσπονδιακοί εισαγγελείς των ΗΠΑ λένε τώρα ότι Τούρκοι αξιωματούχοι βρήκαν τελικά κάποιον άλλον για να λύσει τα προβλήματά τους με την Πυροσβεστική: το πρόσωπο που θα αναλάμβανε νέος δήμαρχος της πόλης.

«Στα τέλη του περασμένου μήνα σώμα ο δήμαρχος Έρικ Άνταμς παραπέμφθηκε σε δίκη για σειρά από κατηγορίες διαφθοράς που σχετίζονται με δώρα που φέρεται να δεχόταν από Τούρκο αξιωματούχο και επιχειρηματίες, συμπεριλαμβανομένων δωρεάν πτήσεων σε τουρκική αεροπορική εταιρεία και διαμονή σε πολυτελή ξενοδοχεία. Εν μέρει σε αντάλλαγμα για τα καλούδια, ισχυρίζονται οι εισαγγελείς, ο Άνταμς πίεσε τους αξιωματούχους της πυροσβεστικής να υπογράψουν για την ασφάλεια του κτιρίου παρά τις ανησυχίες τους», αναφέρεται.

Ο Άνταμς δηλώνει αθώος. Πριν από μια εβδομάδα οι δικηγόροι του ζήτησαν από ομοσπονδιακό δικαστή να απορρίψει κατηγορία δωροδοκίας. «Τα δώρα δεν είναι ομοσπονδιακά εγκλήματα. Η ευγένεια προς τους πολιτικούς δεν είναι ομοσπονδιακά εγκλήματα», υποστήριξε ο δικηγόρος του, Alex Spiro.

Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι οι υπάλληλοί του τηρούν το διεθνές δίκαιο και τις διπλωματικές συμβάσεις. «Δεν ανακατευόμαστε στις εσωτερικές υποθέσεις άλλης χώρας», δήλωσε εκπρόσωπος στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu.

Η τελετή έναρξης

Οι εισαγγελείς αναφέρουν ότι τον Σεπτέμβριο του 2021, ο γενικός πρόξενος της Τουρκίας στη Νέα Υόρκη, Ρεϊχάν Οζγκούρ, ζήτησε από τον Άνταμς και έναν από τους υπαλλήλους του, με τηλεφωνικές κλήσεις και ηλεκτρονικά μηνύματα, να επιτρέψουν το άνοιγμα του Σπιτιού της Τουρκίας εγκαίρως, ώστε η τελετή έναρξης λειτουργίας του να συμπέσει με Ομιλία Ερντογάν στα Ηνωμένα Έθνη. Ο Άνταμς δεν ήταν ακόμη δήμαρχος τότε, αλλά είχε κερδίσει τις προκριματικές εκλογές των Δημοκρατικών, εξασφαλίζοντας ότι θα κέρδιζε τις εκλογές.

Ωστόσο, επιθεωρητής της πυροσβεστικής είχε αρνηθεί να υπογράψει, κάνοντας λόγο για περισσότερα από 60 ελαττώματα στους κανονισμούς πυρόσβεσης του κτιρίου. Ο Ιζγκούρ κάλεσε μια από τις συνεργάτιδες του Άνταμς και τους είπε ότι ήταν «η σειρά του» να υποστηρίξει την Τουρκία, σύμφωνα με το κατηγορητήριο.  Η ίδια μετέφερε το μήνυμα.

«Το ξέρω», απάντησε ο Άνταμς, σύμφωνα με το κατηγορητήριο. Πίεσε την πυροσβεστική να κάνει μια εξαίρεση, είπαν οι εισαγγελείς, και μέρες αργότερα Τούρκοι αξιωματούχοι πήραν αυτό που ήθελαν: Ο πύργος άνοιξε για την άφιξη του Ερντογάν. Στην τελετή κοπής της κορδέλας, ο Ερντογάν είπε ότι ο πύργος αντικατοπτρίζει το «μεγαλείο, την κληρονομιά και την αυξανόμενη δύναμη του έθνους του».

Τούρκοι πρώην αξιωματούχοι δήλωσαν στη WSJ ότι υπήρχαν λίγα μέρη στο εξωτερικό όπου ο Τούρκος ηγέτης ήθελε να προβάλει την ισχύ του περισσότερο από ό,τι στη Νέα Υόρκη, τον οικονομικό κόμβο και κέντρο της διεθνούς διπλωματίας.

Έτσι προέκυψε το φιλόδοξο σχέδιο να γκρεμιστεί το παλιό Τουρκικό Κέντρο στη Νέα Υόρκη και ένα γειτονικό κτίριο και να αντικατασταθούν με έναν γυάλινο πύργο τρεις φορές ψηλότερο, με θέα στον ΟΗΕ, κάτι που ο Ερντογάν πίστευε ότι θα μπορούσε να επιδείξει την αυξανόμενη επιρροή της χώρας στην παγκόσμια σκηνή. Η κατασκευή του αναμενόταν ότι θα χρειάζονταν τρία χρόνια. Η οικοδόμησή του όμως μετατράπηκε σε μια δοκιμασία που μαστιζόταν από προβλήματα που κράτησε για περίπου μια δεκαετία.

Επαφές από το 2015

Τούρκοι αξιωματούχοι προσέγγισαν για πρώτη φορά τον μελλοντικό δήμαρχο το 2015. Οι εισαγγελείς ανέφεραν ότι ο Άνταμς έκανε δύο ταξίδια στην Τουρκία εκείνη τη χρονιά, ένα από τα οποία πληρώθηκε από το τουρκικό προξενείο στη Νέα Υόρκη και από εκπαιδευτικό όμιλο ετερογενών δραστηριοτήτων με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Ο Άνταμς συνάντησε τον γενικό διευθυντή της εν μέρει κρατικής εταιρείας Turkish Airlines στη Νέα Υόρκη, από τον οποίο θα λάμβανε εισιτήρια πολυτελών ταξιδιών για χρόνια, ανέφερε το κατηγορητήριο. «Η Turkish Airlines είναι ο τρόπος μου να πετάω», είπε αργότερα ο Άνταμς σε συνέντευξή του σε τουρκικό ειδησεογραφικό ιστότοπο.

Τα δώρα

Ήταν η αρχή μιας σχεδόν δεκαετούς σχέσης κατά τη διάρκεια της οποίας ο Άνταμς φέρεται να έλαβε δώρα αξίας άνω των 100.000 δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων  διαμονών σε πολυτελείς σουίτες ξενοδοχείων και σε παραθαλάσσιο θέρετρο, ταξίδια σε στην business class, περιήγηση με γιοτ και προσωπικό αυτοκίνητο με οδηγό ενώ βρισκόταν στο Τουρκία.

Το καλοκαίρι του 2017 ο Adams πραγματοποίησε περιοδείες στη Γαλλία, την Κίνα και την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης της διαμονής στη «Bentley Suite» στο ξενοδοχείο St. Regis στην Κωνσταντινούπολη. Οι εισαγγελείς υπολόγισαν την αξία μόνο αυτών των ταξιδιών σε περισσότερα από 41.000 δολάρια.

Αναφέρουν επίσης ότι ο Άνταμς έλαβε παράνομες συνεισφορές προεκλογικής εκστρατείας από Τούρκους επιχειρηματίες που προσπαθούσαν να επωφεληθούν από την αυξανόμενη πολιτική δύναμη του Άνταμς.

«Αληθινός φίλος της Τουρκίας»

Μέχρι το 2021 όλα τα προβλήματα ανέγερσης του Σπιτιού της Τουρκίας είχαν ξεπεραστεί εκτός από ένα: να δώσει έγκριση η Πυροσβεστική Υπηρεσία. Μέχρι εκείνον τον Σεπτέμβριο, οι επιθεωρητές της FDNY είχαν εντοπίσει περισσότερα από 60 ελαττώματα στην πυρασφάλεια του πύργου, συμπεριλαμβανομένων συστημάτων που ειδοποιούν για κινδύνους πυρκαγιάς και κλείνουν τους ανεμιστήρες σε περίπτωση που ξεσπάσει φωτιά.

«Δεν βλέπω κανέναν τρόπο να είμαστε διατεθειμένοι να το αποδεχτούμε», έγραψε σε αναφορά του υπάλληλος του FDNY που είναι επιφορτισμένος με την επιθεώρηση του συστήματος συναγερμού για πυρκαγιά στον αρχηγό πυροπροστασίας της πόλης στις 9 Σεπτεμβρίου, λιγότερο από δύο εβδομάδες πριν από την προθεσμία που όρισε ο Ερντογάν να ανοίξει τις πόρτες του το κτίριο.

Την επόμενη μέρα, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ο Άνταμς έστειλε μήνυμα στον Επίτροπο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας σχετικά με τα προβλήματα της Τουρκίας.

Αργότερα εκείνη την ημέρα, ανώτατος αξιωματικός του FDNY είπε σε άλλο κορυφαίο αξιωματούχο, τον επικεφαλής πρόληψης πυρκαγιών, ότι αν δεν βοηθούσαν την τουρκική κυβέρνηση θα έχαναν και οι δύο τη δουλειά τους, σύμφωνα με το κατηγορητήριο. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία της Νέας Υόρκης συνέταξε τα απαραίτητα έγγραφα και ο Άνταμς μετέφερε τα καλά νέα στον Τούρκο γενικό πρόξενο: Το κτίριο μπορούσε να ανοίξει.

«Είσαι αληθινός φίλος της Τουρκίας», απάντησε ο Οζγκούρ, ο γενικός πρόξενος της Τουρκίας, σε κείμενο που περιελάμβανε δύο emoji με ενωμένα χέρια, σύμφωνα με το κατηγορητήριο αναφέρει η WSJ.

Μέρες πριν από τα εγκαίνια του Σπιτιού της Τουρκίας στις 20 Σεπτεμβρίου, ο δήμαρχος ζήτησε από βοηθό του να κανονίσει μια πτήση για το Πακιστάν. «Θα πληρώσει την τιμή της οικονομικής θέσης», είπε ο βοηθός στον διευθυντή της Turkish Airlines, σύμφωνα με τους εισαγγελείς. “Μπορούμε να αναβαθμίσουμε (τη θέση) αργότερα;” «Φυσικά», απάντησε ο διευθυντής της αεροπορικής εταιρείας, καταλήγει το δημοσίευμα.

Πηγή: ΟΤ