Β. Μαρκής στο Πρώτο: Ποινές ακόμα και κράτησης για τη βία των ανηλίκων – Χαμηλότερα όρια επιβολής ποινών (audio)

Τη ραγδαία και ανησυχητική αύξηση του φαινομένου της βίας και της παραβατικότητας των ανηλίκων κλήθηκε να σχολιάσει στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Το GPS της Επικαιρότητας» με τον Θάνο Σιαφάκα, ο Βασίλης Μαρκής, επίτιμος Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου αλλά και επίτιμος Πρόεδρος της Ένωσης Εισαγγελέων.

Μιλώντας στην ΕΡΤ και στο Θάνο Σιαφάκα, ο κ. Μαρκής δήλωσε αρχικά «Θα πρέπει να ξεκινήσει κανείς με τη σκέψη ότι οι ανήλικοι ήταν μία κατηγορία πολιτών. Έτσι εγώ τους χαρακτηρίζω που πάντα διαχρονικά αντιμετωπιζόταν από το ποινικό σύστημα με εντελώς διαφορετικό τρόπο από τους ανήλικους. Αυτό δεν ήταν βέβαια μία εφεύρεση ελληνική. Είναι ένας κανόνας που ισχύει σε όλες τις πολιτισμένες χώρες του κόσμου. Και επειδή θέλω περισσότερο όταν μιλάω δημόσια, να απευθύνομαι σε μη νομικούς, να ξεκαθαρίσουμε για τους ανθρώπους που δεν έχουν σχέση με την Νομική-ότι όταν μιλάμε για ανήλικους σε σχέση με το ποινικό δίκαιο, μιλάμε για ανθρώπους που είναι από 12 έως 18 ετών. Στην ίδια αυτή κατηγορία υπάρχουν 2 υποδιαιρέσεις. Δηλαδή για αυτούς που έχουν συμπληρώσει το 15ο έτος και αυτούς οι οποίοι είναι από 15 μέχρι 18. Η πρώτη κατηγορία είναι ουσιαστικά μία κατηγορία η οποία οτιδήποτε και αν διαπράξει, στην πραγματικότητα δεν έχει καμία μα καμία συνέπεια, δηλαδή ποινική. Τα μέτρα τα οποία προβλέπονται να επιβάλλονται για τις περιπτώσεις τους είναι τα λεγόμενα θεραπευτικά, δηλαδή το να τεθούν υπό την επιμέλεια των γονέων τους, να τους επιβληθεί επίπληξη, να τεθούν υπό την επιμέλεια κάποιων φορέων που ασχολούνται με την περιοδική παρεμβατικότητα (…)».

«Ποινές ακόμα και κράτησης για τη βία των ανηλίκων – Χαμηλότερα όρια επιβολής ποινών»

Ενώ εν συνεχεία, πρόσθεσε «Για μένα το πρόβλημα είναι άλλο. Έχω την εντύπωση ότι η κατηγοριοποίηση αυτή των ανηλίκων έχει γίνει εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Είναι φανερό όμως, ότι οι νέοι ωριμάζουν πια πολύ πιο γρήγορα. Σκέφτομαι λοιπόν, μήπως θα πρέπει να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο, να δούμε τα όρια της ηλικίας. Ένας νέος 18 ετών λίγο καιρό πριν συμπληρώσει τα 18 χρόνια, έχει το δικαίωμα να ψηφίζει δεν είμαι βέβαιος, αλλά ενδεχομένως και να είναι υποψήφιος αλλά κατά τα άλλα, εάν εγκληματήσει, τον αντιμετωπίζουμε με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο. Εγώ λοιπόν, θα έλεγα το εξής: Επειδή βλέπω ότι αυτό που μας απασχολεί περίπου τον τελευταίο καιρό είναι ενέργειες και συμπεριφορές 14χρονου ή 12χρονου, μήπως θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε κάποιες συγκεκριμένες περιπτώσεις στο Δικαστήριο Ανηλίκων να αντιμετωπίσει με πιο αυστηρό τρόπο τις περιπτώσεις αυτές; Διότι, ξέρετε, στην ηλικία αυτή παίζει πολύ μεγάλο ρόλο αυτό που λέμε το πόσο επηρεάζεται ο μιμητισμός. Φανταστείτε δηλαδή, το εξής περιστατικό, το οποίο είναι σχεδόν καθημερινό: 5 με 6 14χρονοι διαπράττουν μια οποιαδήποτε αξιόποινη πράξη. Το περιβάλλον τους, οι φίλοι τους, οι συμμαθητές τους κτλ αντιλαμβάνονται ότι αυτοί οι οποίοι ασχολήθηκαν οι πάντες, την επόμενη μέρα είναι πάλι παρέα μαζί τους, έχουν τη δυνατότητα να συνεχίζουν τη ζωή τους χωρίς στην πραγματικότητα καμία κύρωση. Καταλαβαίνετε ότι αυτό δεν αποτελεί και το καλύτερο παράδειγμα για τους υπολοίπους κοινωνούς».

Όσο για το αν θα πρέπει η πιο αυστηρή αντιμετώπιση να έχει ένα όριο ηλικιακό, δηλαδή ενδεχομένως να ξεκινάει από τα 12 έτη, είπε «Δεν θα ήμουν σίγουρος για το χρόνο, αλλά είναι φανερό ότι θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στα δικαστήρια ανηλίκων γιατί υπάρχει αυτή η ιδιαιτερότητα. Την κατηγορία αυτή των πολιτών που είπαμε, δηλαδή 12 – 18 ετών, την δικάζουν και ειδικοί δικαστές με πολλές ευαισθησίες και με πολλούς προβληματισμούς. Να δοθεί λοιπόν, η δυνατότητα σε αυτούς τους δικαστές, σε κάποιες σοβαρές περιπτώσεις να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις περιπτώσεις αυτές, όχι με αυτόν τον τρόπο που μέχρι τώρα, δηλαδή με την επίπληξη ή με τη θέση υπό την επιμέλεια των γονέων». Αναφορικά αν πρέπει να γίνεται σε καταστήματα κράτησης, είπε «Σε πολύ αυστηρές και σοβαρές περιπτώσεις ακόμα και αυτό. Αρκεί, δηλαδή οι συνθήκες και το κατάστημα κράτησης να έχει εντελώς διαφορετικό περιεχόμενο και τρόπο λειτουργίας από τα υπόλοιπα καταστήματα κράτησης».

«Πρέπει να ληφθούν μέτρα κατά των γονέων που αδιαφορούν εντελώς για τα παιδιά τους»

Τέλος, όσον αφορά τις οικογένειες, σχετικά με τη δήλωση του πρωθυπουργού ότι έρχονται αυστηρότερες ποινές στο θέμα της επιμέλειας και της εποπτείας από τους γονείς, ο επίτιμος Πρόεδρος της Ένωσης Εισαγγελέων, κ. Βασίλης Μαρκής, υπογράμμισε «Δεν ξέρω πώς θα μορφοποιηθεί αυτό. Μέχρι τώρα υπάρχει μία διάταξη στον Ποινικό Κώδικα από πάρα πολλά χρόνια. Είναι η διάταξη του άρθρου 360, που είναι η πολύ γνωστή διάταξη, η οποία με το περιεχόμενό της, την γνωρίζουμε όλοι, η παραμέληση της εποπτείας ανηλίκων. Ξέρετε, η διάταξη αυτή είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί διότι η παραμέληση αυτή θα πρέπει να συνδυάζεται άμεσα με κάποια μορφή δόλου, είτε του άμεσου, είτε του ενδεχόμενου με την τέλεση μιας συγκεκριμένης αξιόποινης πράξης εκ μέρους του ανηλίκου. Όταν λοιπόν, έχουμε μια οικογένεια, παραδείγματος χάρη, η οποία φροντίζει για τη μόρφωση του παιδιού της, φροντίζει να το στείλει στα αγγλικά, να πάει στον χορό και για χίλιες άλλες υποχρεώσεις-και ξαφνικά ένα τέτοιο παιδί εμπλέκεται σε μια ιστορία τέτοια ποινικού ενδιαφέροντος, πολύ δύσκολο θα έλεγα-θα μπορούσε να θεμελιωθεί ποινική ευθύνη των γονέων για παραβάσεις εποπτείας. Αυτό που θα έλεγα όμως, αυτό που θα μπορούσε η πολιτεία να δει είναι ότι σε όλες αυτές τις περιπτώσεις που η δράση νεαρών ατόμων προκαλούν βλάβες, είτε η βλάβη αυτή είναι κατά προσώπων, είτε κατά πραγμάτων κλπ, οι γονείς αντικειμενικά θα έλεγα, να είναι υποχρεωμένοι να αποκαθιστούν αυτή τη βλάβη (…). Είναι γεγονός ότι η ζωή όπως έχει γίνει δύσκολη για πολλές οικογένειες. Οι γονείς δίνουν τον αγώνα της επιβίωσης που λένε και μερικές φορές ξεφεύγουν κάποια παιδιά από την επιτήρηση και την υποχρέωση που έχουν οι γονείς να καθοδηγούν τα παιδιά και δεν πρέπει να ληφθούν μέτρα κατά αυτών των περιπτώσεων. Έχω την εντύπωση ότι τα μέτρα θα πρέπει να ληφθούν κατά των γονέων που αδιαφορούν εντελώς για τα παιδιά τους».