Νέα εναλλακτική πρόταση για την ανάπτυξη ζωικής παραγωγής στην Θεσσαλία

Μια νέα εναλλακτική πρόταση για την ανάπτυξη της ζωικής παραγωγής στην Θεσσαλία, μετά τις μεγάλες καταστροφές που προκάλεσε ο Ντάνιελ τον Σεπτέμβριο του 2023 καταθέτει ο Παναγιώτης Γούλας, ομότιμος καθηγητής και επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Συγκεκριμένα ο κ. Γούλας αναφέρει τα εξής:

Επισκέφθηκα τις πληγείσες περιοχές από τις καταστροφικές πλημμύρες του (τον Σεπτέμβριο του 2023), ‘έκανα αυτοψίες, στις κατεστραμμένες κτηνοτροφικές μονάδες και συνομίλησα με τους ιδιοκτήτες στις περιοχές: Φαλάνης, Αμπελώνα, Γιάννουλης (Κιόσκι), Φαρσάλων , Βαμβακού, Σιτοχωρίου, Βρισιών της Π.Ε Λάρισας, Παλαμά, Κοσκινά, Καρποχωρίου, Καρδιτσομαγούλα, Αγία Τριάδα, Νέο Ικόνιο της Π.Ε Καρδίτσας, Δ.Δ του Δήμου Πύλης Τρικάλων, Περιοχές της Π.Ε Μαγνησίας.

Τα Συμπεράσματα μου από την αναφερόμενες επισκέψεις και συναντήσεις μου και τις ενέργειες του Ελληνικού Κράτους είναι τα εξής:

1ον) Οι Ζημίες είναι ανυπολόγιστες και μεγάλες σε: Υποδομές κτιριακών εγκαταστάσεων, σε ζωικό κεφάλαιο, σε εξοπλισμούς και εργαλεία , σε ζωοτροφές, με καθυστερήσεις μέχρι σήμερα, στην αποπληρωμή των υποσχεθέντων από το Υπουργείο.

2ον) Η Ελληνική Πολιτεία, για την αποκατάσταση των πληγέντων κτηνοτρόφων της Θεσσαλίας από τις πλημμύρες του , εξέδωσε την Απόφαση με Αριθμ. 1874/ ΦΕΚ με αρ. Φύλλου 1187/19 Φεβρουαρίου 2024, με την οποία καθορίζεται το πλαίσιο εφαρμογής του Υπομέτρου 5.2 «2 «Επενδύσεις αποκατάστασης των ζημιών που προκαλούνται στο γεωργικό κεφάλαιο (φυτικό, ζωικό και πάγιο) από φυσικά φαινόμενα, δυσμενείς καιρικές συνθήκες και καταστροφικά γεγονότα» του Μέτρου 5.2.

3ον) Στο άρθρο 9 το ύψος του επιλέξιμου προϋπολογισμού, είναι επιχορηγούμενο 100%, με ανώτατο επιλέξιμο κόστος 250.000€, σε περιπτώσεις μετεγκατάστασης και για επιδιορθώσεις υφισταμένης κτηνοτροφικής μονάδας μέχρι του ποσού 100.000€, επιχορηγούμενο 100%. Επιπλέον χρηματοδότηση για τα πνιγμένα ζώα , με επιχορήγηση 100% από το Κράτος.

4ον) Θεωρώ το Μέτρο 5.2, όπως ανέφερα παραπάνω, ένα γενναιόδωρο πρόγραμμα , με δωρεά, 100%.

5ον) Η υλοποίηση του Προγράμματος (Μέτρο 5.2 ), ανατέθηκε στον ΕΛΓΑ.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΠΡΟΕΚΥΨΑΝ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ

Α) Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων , με έγγραφο του , με αριθμό πρωτ. στις 04-03-2024/ Α.Π: οι.611, δημοσίευσε την 1η Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την υποβολή αιτήσεων στήριξης στο Πρόγραμμα Αγροτική Ανάπτυξη της Ελλάδας 2014-2024 , με περίοδο υποβολής από : 07-03-2024 έως 30-04-2024.

Λόγω ασαφειών ως προς τα κριτήρια ένταξης το Υπουργείο παράτεινε 2 φορές ακόμη, την υποβολή των αιτήσεων για 31-7-2024 και η 3η παράταση είναι μέχρι 30-9-2024.

Β) Η Υλοποίηση του Προγράμματος είναι μέχρι 30-9-2025 ( ένταξη, παρεκκλίσεις, άδειες οικοδομής, άδεια λειτουργίας, η κατασκευή των κτηριακών, παραλαβή από επιτροπές και κοπή τιμολογίων, για πληρωμές).

Γ) Προσωπική μου γνώμη είναι ότι , ο χρόνος είναι πολύ λίγος , επιφυλάσσομαι αν η Ε.Ε δώσει παράταση (ας λάβει υπόψη του το Υπουργείο και να ζητήσει την παράταση από τώρα).

Δ) Νομίζω προσωπικά ότι, ο Σχεδιασμός του του Υπουργείου , δεν μελετήθηκε σε βάθος όταν κάποιοι προτείναν και αποφασίσθηκε να αναλάβει ο ΕΛΓΑ την όλη διεκπεραίωση του προγράμματος 5.2 .

Ε) Άποψη μου ήταν και είναι ότι. το Πρόγραμμα ( Μέτρο 5.2), έπρεπε να δοθεί στην Περιφέρεια Θεσσαλίας για υλοποίηση διότι:

Η Περιφέρεια έχει διαχειριστική επάρκεια

Έχει επιστημονικό προσωπικό με εμπειρία , διότι αξιολογούν τα επενδυτικά προγράμματα του Αναπτυξιακού Νόμου για την Θεσσαλία.

Το Μέτρο 5.2, αν και είναι ένα πρόγραμμα αποκατάστασης των πληγέντων, θα μπορούσε να γίνει τροποποίηση του Νόμου και να δοθεί στην Περιφέρεια, η εμπειρία μου λέγει ότι η αξιολόγηση είναι η ίδια και με βάσει τα κριτήρια που τίθενται.

Η έδρα της Περιφέρειας Θεσσαλίας ( η Λάρισα), θα μπορούσε να λύνει άμεσα τις απορίες και τα ερωτήματα με μία απλή επίσκεψη ( των παραγωγών και των Μελετητών), λόγω μικρής απόστασης από όλες τις Π.Ε Θεσσαλίας.

Η Παρακολούθηση και οι παραλαβές των έργων με τις τεχνικές υπηρεσίες της Περιφέρειας θα ήταν άμεσες και χωρίς καθυστερήσεις.

Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ας εμπιστευθεί την Περιφέρεια Θεσσαλίας, η οποία είναι μία δημόσια υπηρεσία, αν θέλει να λύσει τα προβλήματα που θα προκύπτουν καθημερινά.

Ελπίζω η 3η παράταση που δόθηκε να είναι η τελευταία και να δοθούν οι διευκρινήσεις που απαιτούν οι μελετητές για τα συνταχθούν οι προτάσεις για την ένταξη των κατεστραμμένων κτηνοτροφικών μονάδων στο πρόγραμμα 5.2.

Διάβασα και μελέτησα το Σχέδιο Γεωργικής Ανάπτυξης της Περιφέρειας Θεσσαλίας, το οποίο είναι αναρτημένο, στο της Περιφέρειας και ιδιαίτερα την Ενότητα Ζωικής Παραγωγής με το Ν.8.σελ.,71.

Συνέταξα, την Νέα πρόταση εφαρμογής, (είναι 168 σελίδων),για τους παρακάτω λόγους:

Οι σπουδές μου ,

Η επαγγελματική και η εκπαιδευτική ενασχόληση μου στην κτηνοτροφία ,

Το Επιστημονικό και το ερευνητικό μου έργο και

Η μεγάλη εμπειρία μου στις εφαρμογές, ως Διαπιστευμένος Μελετητής, για την : Ίδρυση, επέκταση και εκσυγχρονισμό πάντως τύπου κτηνοτροφικών μονάδων,

Οι βραβεύσεις και οι καινοτομίες, είναι σε αντικείμενα της Ζωικής παραγωγής.

Τεκμηριώνουν, την βαθιά μου γνώση σε θέματα κτηνοτροφίας και επομένως για μένα, ήταν θέμα αρχής και καθήκοντος να συντάξω: την νέα εναλλακτική πρόταση εφαρμογής.

ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ – Η ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Η κτηνοτροφία, αποτελεί κλάδο της πρωτογενούς παραγωγής, µε εξέχουσα σημασία για τη χώρας µας, λόγω της μεγάλης παράδοσης της στον τομέα. Παρά την περιορισμένη συμμετοχή της, στην ακαθάριστη αξία της γεωργικής παραγωγής , κατέχει σημαντικό ρόλο στην εθνική µας οικονομία, γιατί παρέχει εισόδημα και εργασία, σε χιλιάδες οικογένειες, συμβάλλοντας έτσι καθοριστικά στην Περιφερειακή ανάπτυξη και στη διατήρηση του κοινωνικού ιστού του τόπου µας, σε περιοχές µε ιδιαίτερα προβλήματα, (ορεινές-μειονεκτικές).

Αριθμός Ζώων ανά είδος το έτος 2022 (ΕΛΣΤΑΤ),

Βοοειδή 581.598 Κεφαλές

Χοίροι 741.639 «» «»

Πρόβατα 7.378.357 «» «»

Αίγες 2.960.884 «» «»

Κότες αυγ/γής- 12.100.000 «» «»

Σύμφωνα με τη Διεύθυνση Αγροτικής Στατιστικής και Τεκμηρίωσης του ΥπΑΑΤ, η ετήσια παραγωγή κρέατος πουλερικών το 2022 εκτιμάται ότι ανήλθε περίπου στους 283 χιλιάδες τόνους.

ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ

Το μέλλον της ζωικής παραγωγής στην Θεσσαλία

Μεγάλο πλήγμα δέχθηκε από τις πλημμύρες του Σεπτεμβρίου 2023, η ζωική παραγωγή της Θεσσαλίας, όπου πολλοί κτηνοτρόφοι, έχουν δει το ζωικό τους κεφάλαιο να έχει καταστραφεί ολοσχερώς.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, από τον ΕΛΓΑ(του 2023) , οι δηλωμένες απώλειες ανέρχονται σε :

Αιγοπρόβατα 84.845 κεφαλές,

Βοοειδή 7.992 κεφαλές,

Χοίρους 23.131 «» «»

Ορνιθοειδή (όρνιθες, Ινδιάνοι, φραγκόκοτες, κτλ,) 263.333 κεφαλές

Μόνοπλα (Ημίονοι, άλογα, γαϊδούρια) 74 «» «»

Κουνέλια 477 «» «»

Μελισσοσμήνη 114.279 Κυψέλες

Οι απώλειες σε παραγωγή γάλακτος αγγίζει, το 15% της σημερινής παραγωγής γάλακτος, στην Θεσσαλία, θα παρατηρηθεί έλλειψη πρώτης ύλης , δηλαδή γάλακτος για την παραγωγή τυριών και δη φέτας.

Στην Θεσσαλία παράγονται 6 κύρια τυριά Π.Ο.Π , καθώς και σε άλλες περιοχές , όπως:

ΤΥΡΙΑ Π.Ο.Π, ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

1.ΦΕΤΑ 2.ΜΠΑΝΤΖΟΣ 3.ΓΑΛΟΤΥΡΙ 4.ΜΑΝΟΥΡΙ 5.ΚΑΣΕΡΙ 6.ΜΥΖΗΘΡΑ

ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Θεσσαλία,

Ήπειρος,

Θράκη,

Μακεδονία,

Στερεά

Ελλάδα,

Πελοπόννησος

&Λέσβος Θεσσαλία, Κεντρική και Δυτική Μακεδονία Ηπείρου και Θεσσαλία Θεσσαλία, Κεντρική και Δυτική Μακεδονία Μακεδονία, Θεσσαλία, Λέσβος και Ξάνθη Μακεδονίας, Θράκης, Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου ,Ηπείρου, Νησιά Αιγαίου, Ιόνια Νησιά & Κρήτη.

1ον)Τυροκομικά

Η Ελλάδα, έχει κατοχυρώσει 23 τυριά Π.Ο.Π, συμπεριλαμβανομένου του τυριού «Τσαλαφούτι», που αναγνωρίσθηκε πρόσφατα και 2 Π.Γ.Ε. Από τα οποία, τα πιο αναγνωρισμένα είναι η Φέτα Π.Ο.Π, η κορωνίδα των Ελληνικών Τυριών.

Η Φέτα ΠΟΠ και το γιαούρτι, αποτελούν παραδοσιακά τα κυριότερα ελληνικά προϊόντα εξαγωγής. Το έτος 2022, η παραγωγή Φέτας Π.Ο.Π έφθασε τους 144.191 τόνους. Οι εξαγωγές Φέτας αξίας 605.502.517 € και για γιαουρτιού 260.185.539€, φέρνουν στην χώρα μας συνολικά 866 εκατομμύρια ευρώ , στις εμπορικές συναλλαγές της χώρας.

Τα τυριά της Ελλάδας είναι προϊόντα υψηλής ποιότητας Π.Ο.Π –Π.Γ.Ε, Πλούτος τοπικών τυροκομικών προϊόντων, με πολλά είδη.

Βασικό πρόβλημα με τα τυριά Π.Ο.Π είναι ότι, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της Ε.Ε , πρέπει να γίνονται από γάλα ντόπιων Ελληνικών φυλών. Οι Ελληνικές φυλές έχουν μειωθεί και ένας σημαντικός παράγων είναι ,ότι την τελευταία 30ετία, είτε τα Κέντρα Γενετικής Βελτίωσης έκλεισαν ή υπολειτουργούν, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να στηρίξουν την κτηνοτροφία ( με ζώα υψηλών προδιαγραφών γενετικά) και ως εκ τούτου εισάγουμε πρόβατα γαλακτοπαραγωγής κυρίως, από Γαλλία και από Ισπανία. Οι Πιστοποιήσεις Π.Ο.Π στα τυροκομικά κινδυνεύουν να χαθούν διότι, με γάλα από Γαλλικά, Ισπανικά, ή άλλων χωρών πρόβατα, η φέτα Π.Ο.Π δεν γίνεται.

Η Χώρα μας κάνει σημαντικές εισαγωγές σε κρέατα λόγω ελλείψεων όπως: Βοδινό 80%, χοιρινό 60%, κοτόπουλο 23% και αιγοπρόβειο 12,5%. Οι εισαγωγές σε κρέατα, τυριά, γάλατα και ζώντα ζώα, ξεπερνούν τα 2,3 δις Ευρώ /έτος. Πρέπει να τονισθεί ότι η Ελλάδα εξάγει 150.000 τόνους κυρίως τσίπουρα και λαβράκι ( αλλά και άλλα ιχθυρά) σε χώρες της Ε.Ε και εισπράττει συνολικά από όλα τα ιχθυρά 740 εκατ/ ευρώ /έτος .Πρέπει να τονισθεί ότι το βασικό πρόβλημα των επιχειρήσεων αυτών είναι ότι , δεν υπάρχει χωροθέτηση των θαλασσιών ζωνών από πλευράς της Πολιτείας, όπου μπορούν να ιδρυθούν νέες επιχειρήσεις με κλωβούς για την πάχυνση των ιχθύων, παρά την μεγάλη ζήτηση. Σήμερα έχουμε μόνο 2 ιχθυοκαλλιέργειες στην Π.Ε Μαγνησίας και παράγουν 450 τόνους τσιπούρα και λαβράκι.

Παραγόμενο κρέας ανά Ζωικό είδος Ποσότητα κρέατος (τόνοι)Αυτάρκεια

Πτηνά 187.766 77,5%

Χοίροι 114.805 40,1%

Αιγοπρόβατα 108.769 88,5%

Βοοειδή 58.956 20,0%

Λοιπά είδη 3.969 40,3%

Η χάραξη εθνικής στρατηγικής, για την ελληνική κτηνοτροφία και τις ιχθυοκαλλιέργειες , με παρόντες την Πολιτεία, τους Επιστήμονες, τους παραγωγούς, τα εργοστάσια γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων και τους καταναλωτές, αποτελεί επείγουσα προτεραιότητα.

Ο κλάδος της Κτηνοτροφίας και της ιχθυοκαλλιέργειες στηρίζουν την ύπαιθρο , βοηθώντας την κοινωνική συνοχή , στην προστασία του περιβάλλοντος και στην αναχαίτηση της απερήμωσης της υπαίθρου, παράγοντας προϊόντα υψηλής ποιότητας με θρεπτική και βιολογική αξία και στηρίζει την επισιτιστική ασφάλεια της χώρας.

Η Νέα Πρόταση Εφαρμογής, για την επαναλειτουργία των κτηνοτροφικών μονάδων στην Θεσσαλία, είναι 168 σελίδων και όσοι έχουν την υπομονή να την διαβάσουν, σας παραθέτω για διευκόλυνση τον σύνδεσμο, ://../ και αναφέρεται σε 7 τομείς της κτηνοτροφίας και συγκεκριμένα στους κλάδους: α) Προβατοτροφίας, β) Αιγοτροφίας, γ) Χοιροτροφίας, δ) Βοοτροφίας, ε) Πτηνοτροφίας, στ’) Ιχθυοτροφίας και ζ) Μελισσοκομίας. Αναλύεται η Υπάρχουσα κατάσταση σε κάθε κλάδο καθώς και οι προτάσεις μου για επαναλειτουργία των καταστραμμένων κτηνοτροφικών μονάδων, για τις οποίες αναφέρομαι αναλυτικά σε κάθε κλάδο, με τα επιδοτούμενα προγράμματα που μπορούν να κάνουν χρήση . Τέλος, η πρότασή μου τεκμηριώνεται με την επισυναπτόμενη ερευνητική βιβλιογραφία των 42 σελίδων, όπου αναλύονται οι έρευνες των κυριότερων επιστημόνων των κλάδων της Ζωικής Παραγωγής.

ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ

Η Νέα εναλλακτική πρόταση μου, δεν έχει σκοπό και στόχο, να υποβαθμίσει, η να κριτικάρει, το Σχέδιο της Περιφέρειας Θεσσαλίας, για την Ζωική Παραγωγή , το οποίο αποτελεί τμήμα του Σχέδιου Γεωργικής Ανάπτυξης της Περιφέρειας Θεσσαλίας ( με Ν.8 Ζωική Παραγωγή), αναρτημένο στο της Περιφέρειας).

Η δική μου πρόταση είναι, μία εναλλακτική πρόταση εφαρμογής, με άλλη φιλοσοφία, ουσιαστικά, έχω “παντρέψει” την ακαδημαϊκή μου εμπειρία , με την σύγχρονες τεχνολογίες και με την εμπειρία μου στον ιδιωτικό τομέα, για τους 7 κλάδους της Ζωικής Παραγωγής που αναφέρομαι στην πρόταση μου.

Βασικός στόχος είναι, να ενημερωθούν οι κτηνοτρόφοι, για τις υπάρχουσες φυλές ζώων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, τα σχήματα διασταυρώσεων, τι είναι το ισορροπημένο σιτηρέσιο, την υγιεινή κατάσταση του ζωικού κεφαλαίου, το είδος και τα υλικά κατασκευής των κτιρίων και με ποιο πρόγραμμα ,(επιδοτούμενο), θα υλοποιήσουν τις κτηνοτροφικές μονάδες , οι οποίες θα κτισθούν σύμφωνα με την Ελληνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία και πάντα με τους κανόνες της Ευζωίας.

Τέλος, οι κτηνοτρόφοι θα πρέπει να γνωρίζουν 2 βασικά θέματα, τα οποία πολύ σύντομα θα τους απασχολήσουν και είναι τα εξής:

1ον ) Την επιβολή φόρου, στους κτηνοτρόφους στη Δανία για τα αέρια που προκαλούν υπερθέρμανση του πλανήτη και εκπέμπονται από τα ζώα που εκτρέφουν αποφάσισε η κυβέρνηση της χώρας.

Από το 2030, η Δανία θα φορολογεί τους κτηνοτρόφους για τα αέρια του θερμοκηπίου που εκπέμπουν οι αγελάδες, τα πρόβατα και οι χοίροι τους, σύμφωνα με μια νέα ριζοσπαστική πρόταση της Δανικής κυβέρνησης.

Το μέτρο στοχεύει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της βορειοευρωπαϊκής χώρας κατά 70% έως το 2030.

Οι Δανοί κτηνοτρόφοι θα φορολογούνται με 300 κορώνες (40,2 ευρώ) ανά τόνο ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα το 2030 και ο φόρος θα αυξηθεί σε 750 κορώνες (100,5 ευρώ) μέχρι το 2035.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Δανίας, τον Ιούνιο του 2022 υπήρχαν 1,4 εκατομμύρια αγελάδες στη σκανδιναβική χώρα. Μια τυπική Δανική αγελάδα παράγει περίπου 6 μετρικούς τόνους ισοδύναμου CO2 ετησίως.

Η Δανία, η οποία είναι μεγάλος εξαγωγέας γαλακτοκομικών προϊόντων και χοιρινού κρέατος, θα φορολογήσει επίσης τους χοίρους, αλλά οι αγελάδες παράγουν πολύ υψηλότερες εκπομπές.

Η κτηνοτροφία αντιπροσωπεύει περίπου το 32% των εκπομπών μεθανίου που προκαλούνται από τον άνθρωπο, αναφέρει το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος του ΟΗΕ.

2ον ) Μια νέα μέθοδος παρασκευής, που αναπτύχθηκε στη Νότια Κορέας , υπόσχεται να φέρει το κρέας εργαστηρίου, πιο κοντά στην γεύση μιας αληθινής ψητής μπριζόλας.

Το καλλιεργημένο κρέας παράγεται από ζωικά κύτταρα που πολλαπλασιάζονται μέσα σε βιοαντιδραστήρες με θρεπτικά συστατικά.

Τι είναι το τεχνητό κρέας;

Το συνθετικό ή τεχνητό κρέας είναι, ένα προϊόν που δημιουργείται στο εργαστήριο από ζωικά βλαστικά κύτταρα που πολλαπλασιάζονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον.

Από το 1960, η κατανάλωση κρέατος παγκοσμίως αυξάνεται δραματικά, ακόμη και σε ασιατικές χώρες που παραδοσιακά ακολουθούσαν χορτοφαγικές διατροφές.

Η αύξηση αυτή σίγουρα σχετίζεται και με τον γρήγορο πολλαπλασιασμό του παγκόσμιου πληθυσμού. Το 1950 κατοικούσαν στη γη μόλις 2,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι, αριθμός που σήμερα ξεπερνά τα 8 δισεκατομμύρια και αναμένεται να φτάσει τα 9,7 δισεκατομμύρια το 2050.

Μέχρι σήμερα, άδειες για τη διάθεση καλλιεργημένου κρέατος έχουν παραχωρήσει μόνο οι ΗΠΑ και η Σιγκαπούρη.