Η ταινία – ντοκιμαντέρ “Οι αζήτητοι” στο Γαλλικό Ινστιτούτο

Η Πνευμονολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, το Εργαστήριο Διαταραχών Αναπνευστικού Συστήματος και η Εταιρεία Αναπνευστικών Διαταραχών και Βαρειάς Νόσου διοργανώνουν εκδήλωση για την παρουσίαση της ταινίας «Οι Αζήτητοι» της διακεκριμένης σκηνοθέτριας Μαριάννας Οικονόμου.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2024, στις 7.30 μ.μ στο Γαλλικό Ινστιτούτο Λάρισας. Η ταινία έχει κερδίσει το Βραβείο Κοινού στο 26o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, καθώς και το Βραβείο Κοινού και Σεναρίου στο 12ο Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαιολογικού και Πολιτιστικού Ντοκιμαντέρ ΑΓΩΝ.

Στην εκδήλωση θα μιλήσουν η Βασιλική Πανάγου, αρχαιολόγος και συγγραφέας, και η Φωτεινή Μάλλη, πνευμονολόγος, Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Διαταραχών Αναπνευστικού Συστήματος.

Το συντονισμό της εκδήλωσης έχει ο Καθηγητής Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Κωνσταντίνος Ι. Γουργουλιάνης και η Διευθύντρια του Γαλλικού Ινστιτούτου Χρύσα Βουλγαράκη.

Η ταινία

Η ταινία “Οι Αζήτητοι” φέρνει στο φως μια τραγική και άγνωστη πλευρά της ελληνικής ιστορίας, συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν του Νοσοκομείου «Σωτηρία». Η ταινία αποκαλύπτει μια τυχαία ανακάλυψη στο ιστορικό νοσοκομείο, όπου από το 1945 έως το 1975 εκατοντάδες φυματικοί ασθενείς πέθαναν, παρέμειναν αζήτητοι καιθάφτηκαν ανώνυμα σε ομαδικούς τάφους.

Το ντοκιμαντέρ καταγράφει τα προσωπικά τους αντικείμενα που βρέθηκαν ξεχασμένα μέσα σε βαλίτσες, καθώς και μαρτυρίες των συγγενών τους, αναδεικνύοντας την ανθρώπινη διάσταση μιας άγνωστης πανδημίας που μάστιζε την Ελλάδα. Οι ιστορίες των νεκρών αυτών ασθενών, τα προσωπικά γράμματα και οι φωτογραφίες τους, ζωντανεύουν μέσα από αυτή την παραγωγή, αποκαλύπτοντας τις δυσκολίες, την ελπίδα και την αντοχή τους.

Η ιστορία αυτή αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα και συνάφεια σήμερα, καθώς το Νοσοκομείο «Σωτηρία» βρέθηκε και πάλι στο επίκεντρο, αυτή τη φορά κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19. Όπως τότε, έτσι και σήμερα, το νοσοκομείο αποτέλεσε σύμβολο της μάχης ενάντια σε μια παγκόσμια υγειονομική κρίση. Η τυχαία ανακάλυψη των προσωπικών αντικειμένων των φυματικών, λίγα χρόνια πριν την πανδημία, έφερε στο φως την ιστορία μιας προηγούμενης «σιωπηλής» πανδημίας, δημιουργώντας αναλογίες με την παρούσα κρίση.

Σημείωμα σκηνοθέτιδας

Μέσα από την τυχαία ανακάλυψη των προσωπικών αντικειμένων εκατοντάδων ασθενών που πέθαναν στο νοσοκομείο «Σωτηρία» από φυματίωση και που δεν αναζητήθηκαν ποτέ, ούτε τα αντικείμενα, αλλά ούτε και οι σοροί τους, έχουμε για  πρώτη φορά μια οπτική και άμεση παρακαταθήκη των βιωμάτων των ίδιων των ασθενών και των συγγενών τους κατά τη διάρκεια μιας μελανής μεταπολεμικής εποχής στην Ελλάδα. Από την πρώτη στιγμή που ήρθα σε επαφή με τις επιστολές και τα προσωπικά τους αντικείμενα, ήξερα ότι οι πρωταγωνιστές της ταινίας θα είναι οι ίδιοι οι νεκροί, οι οποίοι μετά από 80 χρόνια θα αποκτούσαν και πάλι ταυτότητα και φωνή για να πουν την ιστορία τους. Διαβάζοντας την αλληλογραφία με τις  οικογένειές τους στα χωριά και τα νησιά της Ελλάδας, δημιουργήθηκε αναπόφευκτα η ανάγκη να αναζητήσουμε ζώντες συγγενείς. Οι συγγενείς αυτοί θα έρχονταν για πρώτη φορά αντιμέτωποι με την αλήθεια και μια δύσκολη μνήμη. Στόχος μου είναι αυτό το ντοκιμαντέρ να αποτελέσει έναν μικρό φόρο τιμής στους εκατοντάδες αζήτητους νεκρούς του «Σωτηρία», των οποίων η ύπαρξη χάθηκε μέσα στην λήθη και η ιστορία τους καλύφθηκε από ένα πέπλο σιωπής για πολλές δεκαετίες.