Ενδομητρίωση: Ήρθε η ώρα να σπάσουμε τη σιωπή

Περίπου 190 εκατομμύρια γυναίκες πάσχουν από ενδομητρίωση παγκοσμίως, αλλά λίγες μιλάνε για την πάθηση και ακόμα πιο λίγες γίνονται πιστευτές όταν λένε ότι ο πόνος δεν τους επιτρέπει να ανταπεξέλθουν στην καθημερινότητά τους.

Η ενδομητρίωση είναι μία γυναικολογική πάθηση που προκαλεί πόνο, τόσο σωματικό όσο και ψυχολογικό.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Αν και περίπου η 1 στις 10 γυναίκες υποφέρει από αυτή τη χρόνια γυναικολογική πάθηση, για πάρα πολλά χρόνια επικρατούσε μία εκκωφαντική σιωπή σχετικά με την ασθένεια και πόσο επηρεάζει τη ζωή μίας γυναίκας.

Η ενδομητρίωση συχνά μένει αδιάγνωστη έως και 12 χρόνια, επειδή τα συμπτώματά της μοιάζουν πολύ με άλλες γυναικολογικές παθήσεις και η διάγνωση είναι δύσκολη. Όλα αυτά τα χρόνια, εκατομμύρια γυναίκες πονάνε σιωπηλά και όταν διαμαρτυρηθούν, συχνά τους απαντούν «είναι όλα στο μυαλό σου».

Τα τελευταία χρόνια, με τη βοήθεια διάσημων γυναικών που μίλησαν δημόσια για την ενδομητρίωση, όπως η τηλεπαρουσιάστρια και μοντέλο Κρίσι Τάιγκεν, η διάσημη συγγραφέας βιβλίων μαγειρικής και παρουσιάστρια της εκπομπής “Top Chef” Πάντμα Κακσμι και η ηθοποιός Γούπι Γκόλντμπεργκ, η ασθένεια έχει γίνει πιο γνωστή.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Τι είναι η ενδομητρίωση

Όταν μία γυναίκα έχει ενδομητρίωση, κύτταρα του ενδομητρίου, δηλαδή της «φόδρας» της μήτρας,εμφανίζονται σε σημεία έξω από τη μήτρα, όπως οι ωοθήκες, οι σάλπιγγες και το περιτόναιο (ο λεπτός υμένας που επενδύει την κοιλιακή κοιλότητα και περιβάλλει τα σπλάχνα μας).

Στο τέλος κάθε εμμηνορροϊκού κύκλου, η μήτρα αποβάλλει τη «φόδρα» της, η οποία βγαίνει από το σώμα μέσω του τραχήλου της μήτρας και του κόλπου, ως αίμα της περιόδου. Τα κύτταρα του ιστού που μοιάζει με το ενδομήτριο, αλλά «εμφυτεύεται» σε άλλα σημεία του οργανισμού, απορρίπτονται επίσης. Αυτά όμως, δεν έχουν διέξοδο, με αποτέλεσμα να υπάρχει εσωτερική αιμορραγία, φλεγμονή και πόνος.

Τα στάδια της ενδομητρίωσης

Η ενδομητρίωση έχει στάδια, τα οποία σχετίζονται με την «οπτική παρουσία» της νόσου. Το ελάχιστο είναι το Στάδιο 1 και το ανώτατο το Στάδιο 4. Το στάδιο της ενδομητρίωσης, δεν σχετίζεται με το πόσο πολύ μπορεί να πονάει μία ασθενής.

Τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης

Ένα βασικό σύμπτωμα της ενδομητρίωσης είναι ο έντονος πόνος κατά τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου. Ένα άλλο, είναι ο πόνος κατά την ερωτική πράξη.

Επειδή από κάποιους θεωρείται «φυσιολογικός» ο πόνος στην περίοδο ή όταν κάνει μία γυναίκα σεξ (μπορεί κάποιες φορές και να αποδοθεί σε ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης ή σε ψυχιατρικούς λόγους όπως η απέχθεια για το σεξ) αρκετές γυναίκες με ενδομητρίωση ζουν χωρίς διάγνωση κατά μέσο όρο για τουλάχιστον 7 ολόκληρα χρόνια.

Ένα ακόμα συνηθισμένο σύμπτωμα της ενδομητρίωσης είναι η υπογονιμότητα. Αρκετές γυναίκες με ενδομητρίωση χρειάζονται θεραπεία για τη γονιμότητα και πολλές θα υποβληθούν σε θεραπεία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για να αποκτήσουν παιδιά, ευτυχώς με πολύ καλά αποτελέσματα όπως έχει δείξει η εμπειρία μου.

Πώς γίνεται η διάγνωση της ενδομητρίωσης

Μέχρι στιγμής, ο μόνος τρόπος για να επιβεβαιωθεί ότι μία γυναίκα πάσχει από ενδομητρίωση, είναι η λαπαροσκοπική επέμβαση.

Επιπτώσεις στο σχολείο, την εργασία και το σεξ

Ο σωματικός πόνος από την ενδομητρίωση μπορεί να είναι εξουθενωτικός. ‘Εφηβες με ενδομητρίωση αρκετές φορές, εξαιτίας του έντονου πόνου, δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν τα μαθήματά τους, να βγουν με την παρέα τους ή να κάνουν εξωσχολικές δραστηριότητες. Σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται να κάνουν κατ’ οίκον μαθήματα ή εξ’ αποστάσεως διαδικτυακά για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους.

Η Δρ Megan Wasson της Mayo Clinic, που πάσχει και η ίδια από ενδομητρίωση, μίλησε με ασθενείς για την εμπειρία τους με τη χρόνια αυτή γυναικολογική πάθηση.

«Κόντεψα να χάσω τη δουλειά μου επειδή έλειπα συχνά», είπε μία ασθενής που αντιμετώπισε πολλά προβλήματα στη δουλειά της εξαιτίας της ενδομητρίωσης. «Όταν μου είπαν ότι πρέπει να κάνω υστερεκτομή, μπήκα στο γραφείο του διευθυντή μου για να το ανακοινώσω και μου λέει «Ελπίζω ότι δεν θα μου πεις πως πρέπει να κάνεις υστερεκτομή και πρέπει να λείπεις για 6 εβδομάδες…φυσικά ξέσπασα σε κλάματα».

Όλες οι ασθενείς είπαν ότι είχαν συναντήσει στο παρελθόν γιατρούς που δεν τις πίστευαν όταν έλεγαν ότι πονούν στο σεξ και ότι δεν ήταν φυσιολογικό. Επιστημονικά όταν πονάει η διείσδυση, μιλάμε για δυσπαρεύνια. Αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης στα λόγια της ασθενούς, είναι κι ένας από τους λόγους που καθυστερεί η διάγνωση και η θεραπεία.

Για πολλά χρόνια έλεγαν στις γυναίκες ότι είναι «φυσιολογικό» να πονούν όταν έχουν περίοδο ή κατά την ερωτική επαφή, ενώ κάποιοι γιατροί δεν διερευνούσαν καν το αίτιο του πόνου. Ορισμένα ζευγάρια μάλιστα έχουν αποδεχθεί ότι ο πόνος είναι μέρος του σεξ, αντί να συζητήσουν με τον κατάλληλο γιατρό για να τους προτείνει λύσεις και να γίνει απολαυστικό και πάλι το σεξ.

Ένας σύντροφος γυναίκας με ενδομητρίωση είπε στη Δρ.Wasson «Απλώς νιώθω φρικτά. Υπάρχουν στιγμές που κάνουμε σεξ, που πραγματικά νιώθω ένοχος αφού ξέρω ότι την πονάω, αφού ξέρω ότι θα πονέσει κι αυτό με κάνει δυστυχισμένο».

Ο πόνος, σε συνδυασμό με την άρνηση πολλών εργοδοτών να δεχθούν τη σοβαρότητα της ασθένειας χωρίς να έχει επιπτώσεις η γυναίκα στην καριέρα της, κάνουν συχνά δύσκολη τη ζωή της ασθενούς που πάσχει από ενδομητρίωση, την κάνουν να κουβαλά ένα βαρύ συναισθηματικό φορτίο.

Πώς να σπάσει η σιωπή γύρω από την ενδομητρίωση

Η Δρ.Wasson μίλησε και για τη δική της εμπειρία με την ενδομητρίωση. Εξήγησε ότι χρειάστηκε να επαναπροσδιορίσει τη σχέση της με τον σύντροφό της, να αναλαμβάνει εκείνος περισσότερες ευθύνες στο σπίτι όταν εκείνη πονούσε πολύ. Καθώς ο κίνδυνος της υπογονιμότητας αυξάνεται όταν δεν γίνει χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των εστιών της ενδομητρίωσης, χρειάστηκε επίσης να μιλήσουν πολύ νωρίς με γιατρό για τα σχέδιά τους να αποκτήσουν κάποια στιγμή παιδιά. Ως ιατρός, η ίδια αποφάσισε να γίνει οικογενειακή γιατρός για να βοηθάει ασθενείς να αντιμετωπίσουν την ενδομητρίωση και άλλες χρόνιες ασθένειες.

Η Αμερικανίδα γιατρός της MayoClinic, εξήγησε ότι υπάρχουν τρόποι να σπάσει η σιωπή γύρω από την ενδομητρίωση:

• Ενημερωθείτε για την ενδομητρίωση, τα συμπτώματα και τις θεραπείες. Είναι σημαντικό τόσο η ασθενής, όσο και οι άνθρωποι που θα την υποστηρίξουν να έχουν γνώσεις για την ασθένεια.
• Οι ασθενείς που μίλησαν για την ενδομητρίωση, τόνισαν πόσο σημαντικό είναι για εκείνες να ξέρουν οι άλλοι πως ο πόνος τους είναι πραγματικός, εξουθενωτικός, αλλά και ότι έχουν ανάγκη να ακούνε από τον γιατρό τους ότι τις πιστεύει και ότι θα βρεθεί η κατάλληλη λύση για εκείνες.
• Διαχωρίστε το άτομο από την ασθένεια: όταν είναι εξουθενωτικός ο πόνος που νιώθετε, εξηγήστε στους γύρω σας ότι φταίει η ενδομητρίωση κι όχι εσείς.

Αυτό το σκέφτομαι πολλές φορές: όταν κάποιος ακούσει για άλλες ασθένειες, όπως ο καρκίνος ή η σκλήρυνση κατά πλάκας, θα είναι υποστηρικτικός, θα δείξει ενσυναίσθηση. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με την ενδομητρίωση τις περισσότερες φορές. Λογικά φταίει το γεγονός ότι δεν γνωρίζουν πόσο επώδυνη μπορεί να είναι αυτή η ασθένεια και πόσο ανυπόφορη μπορεί να κάνει την καθημερινότητα μίας γυναίκας. Είναι ευθύνη όλων μας να μοιραζόμαστε τις γνώσεις μας για την ενδομητρίωση με έναν και μοναδικό στόχο: να βρεθεί για κάθε γυναίκα η καλύτερη δυνατή λύση για να μπορεί να ζει με την ενδομητρίωση, χωρίς να της καταστρέφει την καθημερινότητα.